25 Jaar Hotel New York

Het verhaal begint al in 1873 met de Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij – wat later de Holland-Amerika Lijn wordt. In eerste instantie vervoeren zij voornamelijk vracht, maar de vraag naar passagiersvaarten neemt toe en zodoende groeit het bedrijf flink. Zo wordt de Holland- Amerika Lijn in 1891 de belangrijkste gebruiker van de Wilhelminakade in Rotterdam. Later, in 1893 wordt hier ook een landverhuizershotel in gebruik genomen, waar men zich kan voorbereiden op de reis naar een betere wereld. Rotterdam is al sinds jaar en dag een stad met een arbeiderscultuur. ‘Niet lullen maar poetsen’. Maar buiten de Havenstad is het in die periode lastiger om werk te vinden, waardoor velen in armoede leven.

Massa-emigratie

Ook zijn er mensen bang om vervolgd te worden wegens hun geloof. Daardoor zien grote groepen nog maar één optie en dat is elders op zoek gaan naar beter leven. Er volgt een tijd van massa-emigratie en het merendeel van de landverhuizers vertrekt vanuit Rotterdam. Vanaf de Wilhelminapier reizen zij in tien dagen naar New York, met een tussenstop in Frankrijk. Eenmaal aangekomen in Amerika worden de emigranten gekeurd op Ellis Island; een klein eilandje vlakbij het Vrijheidsbeeld. Uiteindelijk maken anderhalf miljoen mensen deze oversteek vanuit Rotterdam.

Er volgt een tijd van massa-emigratie en het merendeel van de landverhuizers vertrekt vanuit Rotterdam

Van hoogtijdagen tot verkoop

Het zijn enorme hoogtijdagen voor de Holland-Amerika Lijn en in 1901 al wordt er uitgebreid. Op de Kop van de Wilhelminapier wordt een herkenbaar pand gebouwd. Dat doet dienst als administratiekantoor en wordt ook voorzien van directievertrekken, zodat het reilen en zeilen op de kade goed in de gaten gehouden kan worden. In de jaren die volgen worden er nog verschillende magazijnen achter het kantoor gebouwd en de iconische torentjes toegevoegd. In 1920 wordt de naam Holland-Amerika Lijn in grootse, gouden letters op de gevel gezet. Maar na de Tweede Wereldoorlog krijgt de scheepvaart veel concurrentie van de luchtvaart. De vraag naar lijndiensten naar Amerika wordt minder en uiteindelijk worden de schepen van de Holland-Amerika Lijn omgebouwd tot cruiseschepen. In 1978 verhuist het hoofdkantoor naar New York en zijn de dagen geteld. Het prachtige pand aan de Wilhelminakade wordt te koop gezet. Het is een statig gebouw met veel potentie, maar niemand durft zich eraan te wagen een project te starten op deze toch wat ongewone plek.

Schot in de roos

Wanneer zich geen huurders of kopers aandienen, trekken krakers in het gebouw. Men vindt dit maar niks en dus dreigt het inmiddels vervallen pand gesloopt te worden, zodat ook ruimte ontstaat voor hoogbouw. En dan ontstaat er toch ineens een concreet plan: er moet een café, een restaurant en niet te vergeten een hotel in komen. Met steun van de Gemeente Rotterdam verbouwen horecaondernemers Daan van der Have, Hans Loos en Dorine de Vos het leegstaande gebouw in 1991 tot hotel-restaurant. De totale kosten bedragen twaalf miljoen gulden. Op het moment dat het hotel de deuren opent, is het de eerste nieuwe onderneming die zich vestigt op de Kop van Zuid. Daarop kent de Gemeente een subsidie toe van anderhalf miljoen gulden, met de opmerking: ‘Iedereen die het lef heeft op deze plaats iets te proberen, kan op de steun van de gemeente rekenen.’ En dat blijkt een schot in de roos. De aantrekkingskracht wordt enorm en elke dag komen er wel vierhonderd tot zevenhonderd mensen in het restaurant. Op echt drukke dagen zijn dat er zelfs negenhonderd!