Wat vandaag de dag een hotel is, was ooit een roemrucht en imposant cruiseschip dat de wereldzeeën bevoer. En dan hebben we het natuurlijk over het ss Rotterdam! Maar hoe is dat zo gekomen? Welke reis heeft ‘La Grande Dame’ letterlijk en figuurlijk gemaakt?
Het verhaal van het ss Rotterdam begint op 27 oktober 1955, wanneer de Holland-Amerika Lijn aan de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij opdracht geeft om een schip te bouwen. De lijnvaart loopt terug en dus moet het nieuwe schip zo ontworpen worden dat het ook dienst kan doen als cruiseschip. Zodoende wordt er veel aandacht besteed aan luxe en functionaliteit. Het wordt het grootste passagiersschip dat ooit gebouwd is in Nederland, met 228 meter lengte, 28 meter breedte en 61 meter hoogte.
Na een aantal jaar is de bouw grotendeels afgerond en zo spreekt Koningin Juliana op 13 september 1958 de beroemde woorden: ‘Ik geef u de naam Rotterdam en wens u behouden vaart.’ Nadat ook het binnenwerk is afgerond, vertrekt het ss Rotterdam een jaar later voor haar ‘maiden voyage’ uit de Rotterdamse haven, met bestemming New York. Tijdens deze eerste vaart zijn ruim duizend gasten en zeshonderd bemanningsleden aan boord. Onder hen is ook Kroonprinses Beatrix.
Kroonprinses Beatrix verblijft in suite 198, wat nu kamer 2080 is.
In de eerste tien jaar maakt het ss Rotterdam van april tot en met december voornamelijk trans-Atlantische vaarten tussen Rotterdam en New York. Buiten het seizoen worden er cruisereizen mee gemaakt. Tijdens de lijndiensten worden de passagiers verdeeld in twee klassen. Er is zelfs een gescheiden trappenhuis, zodat de eerste klas niet in aanraking hoeft te komen met passagiers uit de tweede klas. Tijdens cruisevaarten is deze onderscheiding er niet en worden de scheidingswanden in het trappenhuis ingeschoven. Maar het vliegverkeer neemt bijna alle passagiers van de lijndienst over en daardoor is dit niet meer rendabel. De HAL besluit dan ook om de grootste schepen volledig in te zetten op de cruisevaart. Het ss Rotterdam wordt om die reden verbouwd.
De overname
Steeds modernere en grotere cruiseschepen komen op en zo verandert ‘La Grande Dame’, zoals het ss Rotterdam ook wel wordt genoemd, langzaamaan tot een icoon van een voorbije tijd. Toch blijft het schip nog lange tijd een belangrijke inkomstenbron voor de maatschappij dankzij de goede relatie met de groep trouwe passagiers.
Helaas gaat die tijd ook weer voorbij. In de jaren negentig moet de Rotterdam voldoen aan steeds verder opgeschroefde veiligheidseisen, waardoor nieuwe aanpassingen aan het schip noodzakelijk zijn. Dit blijkt niet meer rendabel en zo wordt het schip op 3 oktober 1997 overgenomen door de Amerikaanse cruisemaatschappij Premier Cruises. In 2000 keert het tij, wanneer Premier Cruises onverwacht in financiële moeilijkheden komt. Op 14 september wordt de Rembrandt tijdens een cruise, op verzoek van een Amerikaanse investeringsbank, in Freeport op de Bahama’s aan de ketting gelegd.
De terugkeer
In 2001 wordt de Stichting Behoud Stoomschip Rotterdam in het leven geroepen, met als doel het terughalen van het schip naar Rotterdam. Na jaren lobbyen en het voeren van gesprekken, komt in 2005 het verlossende woord: het schip wordt gered van de sloop en komt terug naar Rotterdam. Twee jaar later is het schip open voor publiek en in 2013 wordt het opgenomen in de WestCord familie.
Al met al is het een wonderlijke geschiedenis en niet voor niets is het schip een icoon voor de stad, dat herinnert aan het rijke scheepvaartverleden van Rotterdam. ‘La Grande Dame’ is de trots van Rotterdam, maar ook zeker van de rest van Nederland.